Đền Thiện làng Kiều Trung có tên chữ là Thiện Linh từ, thuộc tổ dân phố số 3, thị trấn Phúc Thọ, huyện Phúc Thọ, thành phó Hà Nội.
Đền Thiện toạ lạc trên một khoảng đất rộng 2560m2, phía trước là không gian thoáng đãng, bên phải là hồ nước và vườn cây xanh, bên trái và phía sau là cư dân quần tụ cùng hệ thống cây lưu niên. Đền quay theo hướng Đông Nam, đền chính kết cấu theo kiểu chữ “Đinh” bao gồm các hạng mục như: trụ biểu, tiền tế và hậu cung. Ngoài ra còn có nghi môn và các hạng mục phụ trợ khác.
Toàn cảnh phía trước đền Thiện
Nguyên khởi, đền Thiện được dựng lên với chức năng của một ngôi đền thuần Việt. Người dân ở đây cho biết, lúc đầu đền Thiện là ngôi đền với khuôn viên rộng lớn.Những chứng cứ vật chất còn lại như khánh và sập đá thời Lê đã cho biết niên đại khởi dựng của ngôi đền Thiện hiện nay có niên đại khởi dựng vào thời Lê.Sang thời Nguyễn, ngôi đền đã được tu chỉnh trên nền đất cũ.Trong kháng chiến ngôi đền đã bị tiêu thổ.Năm 1994, chính quyền và nhân dân đã hằng sản, hằng tâm khôi phục ngôi đền cùng một số hệ thống tượng thờ.Đến năm 1997, địa phương tiếp tục tu sửa nhỏ và đến năm 2011, chính quyền và nhân dân trên dưới một lòng trùng tu tổng thể cho ngôi đền khang trang như hiện nay.
Đền Thiện là nơi thờ phụng mẫu Liễu Hạnh cùng đạo mẫu Tam phủ và Quốc công tiết chế Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn. Đền Thiện còn được gắn biển di tích cách mạng bởi đây nơi thành lập chi bộ Đảng đầu tiên của xã Lạc Trị vào tháng 5 năm 1945. Chi bộ có ba đồng chí đều là người làng Kiều Trung, đó là đồng chí Nguyễn Văn Qúy(tức Tám) được bầu làm bí thư, đồng chí Nguyễn Đức Phương, đồng chí Ngô Lân. Dưới sự lãnh đạo của Chi bộ, cùng các chủ trương đường lối của Đảng, lực lượng cách mạng càng lớn mạnh ngay cả đội ngũ kỳ hào, lý dịch, cũng đều ngả dần về phía cách mạng.
Đền Thiện là nơi thờ phụng mẫu Liễu Hạnh cùng đạo mẫu Tam phủ và Quốc công tiết chế Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn
Trong cuộc tổng khởi nghĩa giành chính quyền, nhiều người con của làng Kiều Trung đã trưởng thành và giữ vị trí công tác quan trọng của huyện như đồng chí Nguyễn Đức Phương (huyện Bất Bạt), đồng chí Đặng Văn Lân (huyện Thạch Thất), đồng chí Nguyễn Văn Tám (Quảng Oai) và đồng chí Ngô Chí Thiện phụ trách quân sự.
Lễ hội truyền thống làng Kiều Trung được diễn ra tại đền Thiện theo quy ước của làng cứ 3 năm một lần vào ngày 9 -10 tháng 2 âm lịch. Cũng giống như những lễ hội truyền thống của các ngôi làng của Việt Nam, lễ hội làng Kiều Trung bao gồm phần lễ và phần hội.Phần lễ bao gồm lễ Mộc dục và lễ rước văn.Lễ Mộc dục được tiến hành trọng thể có trống, chiêng, cờ phụ trợ. Nước làm lễ Mộc được pha thêm trà thơm, mọi nghi lễ đều được tiến hành trang trọng và nghiêm cẩn.
Sau lễ mộc dục là lễ rước văn. Văn tế viết xong được rước trang trọng do các cụ cao niên nghênh tiếp, dâng tiến lên bàn thờ chính. Lễ rước văn có kiệu và một đoàn rước văn tế do chủ tế đọc, sau khi đọc xong thì hoá chúc.
Lễ rước tại lễ hội đền Thiện
Phần hội của làng được tổ chức với những trò chơi dân gian như nấu cơm thi, bịt mắt bắt dê, bắt vịt. Trong các dịp lễ hội hàng năm, cứ đến lễ hội chính người dân trong làng cùng các con cháu ở xa đều về dự hội để tưởng nhớ tới công lao, ân đức của vị thánh Mẫu, Đức Thánh Trần và cầu mong mọi điều tốt lành. Đây chính là sự tri ân của nhân dân và cũng là sự thể hiện ước vọng muôn đời của cư dân nông nghiệp.
Ngày 10/9/2014 UBND thành phố Hà Nội ra Quyết định 4672/QĐ-UBND gắn biển lưu niệm sự kiện cách mạng, nơi thành lập chi bộđảng đầu tiên của tổng Lạc Trị tại đền Thiện. Ngày 02/02/2015, Đền Thiện được xếp hạng di tích cấp Thành phố theo Quyết định số 526/QĐ-UBND của UBND Thành phố Hà Nội.
Hiện nay đền Thiện còn lưu giữ hệ thống hiện vật như: khánh bằng đá thời Lê, , sập bằng đá thời Lê, chuông đồng,
Khánh đá thời Lê tại đền Thiện
Sập đá thời Lê tại đền Thiện
Ngày 01 tháng 01 năm 2024
BAN QUẢN LÝ DI TÍCH THỊ TRẤN PHÚC THỌ
